Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΣΑΛΑΜΙΝΑ

 ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΣΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΚΑΙ ΕΥΡΙΠΙΔΗ....

ΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΣΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΚΑΙ ΕΥΡΙΠΙΔΗ...Οι πρώτες πληροφορίες για το σπήλαιο του Ευριπίδη παρέχονται από αρχαίους συγγραφείς (Φιλόχορο, Σάτυρο, Ανώνυμο Συντάκτη Βίου Ευριπίδη, Aulus Gellius) που έζησαν κατά την Ελληνιστική (3ο και 2ο αιώνα π.Χ.) και την Ρωμαϊκή περίοδο (2ο αιώνα μ.Χ.). Στα νεότερα χρόνια ο αρχαιολόγος Α. Αρβανιτόπουλος το περιέγραψε ως «στενόν βαθύτατον

Οι πρώτες πληροφορίες για το σπήλαιο του Ευριπίδη παρέχονται από αρχαίους συγγραφείς (Φιλόχορο, Σάτυρο, Ανώνυμο Συντάκτη Βίου Ευριπίδη, Aulus Gellius) που έζησαν κατά την Ελληνιστική (3ο και 2ο αιώνα π.Χ.) και την Ρωμαϊκή περίοδο (2ο αιώνα μ.Χ.).

Στα νεότερα χρόνια ο αρχαιολόγος Α. Αρβανιτόπουλος το περιέγραψε ως «στενόν βαθύτατονσπήλαιον», , ενώ ο βυζαντινολόγος Δ. Πάλλας το ταύτισε με τα «Κυχρήνος άντρα» (τα σπήλαια, δηλαδή, του Κυχρέα, πρώτου μυθικού βασιλιά και ήρωα του νησιού).

Το σπήλαιο έχει μήκος 47 μέτρα περίπου και περιλαμβάνει 10 θαλάμους. Το εσωτερικό του, χωρισμένο από ένα σταλαγμιτικό παραπέτασμα σε δύο μέρη, ένας κατασκότεινος λαβύρινθος από μικρούς θαλάμους με χαμηλή οροφή, διαδρόμους και άπειρες κόγχες. Με την ιδιάζουσα μορφολογία και

ατμόσφαιρά του, ζωντανεύει την περιγραφή του σπηλαίου του μεγάλου τραγικού στη Σαλαμίνα από τον Ρωμαίο Aulus Gellius: «δυσάρεστο όσο και τρομακτικό».

Από την έρευνα και τα ευρήματα, αποδείχθηκε η λειτουργία του σπηλαίου κατά την διάρκεια 6 διαφορετικών περιόδων της Ελληνικής Προϊστορίας και ιστορίας.

Μέσα στο σπήλαιο, έχουν ανευρεθεί πολλά ευρήματα. Η μόνη ωστόσο ένδειξη που συνηγορεί στη χρήση του ως σπήλαιο από τον Ευριπίδη, είναι ένα κομμάτι σκύφου, ενός

πήλινου αγγείου, στο οποίο είναι αναγεγραμμένο αποσπασματικά το όνομα «Ευριπίδης».

Να σημειωθεί ότι ο Ευριπίδης συγκαταλέγεται στους τρεις επιφανείς τραγικούς ποιητές της αρχαιότητος και γεννήθηκε τον ίδιο χρόνο που διεξήχθη η ναυμαχία της Σαλαμίνας. Το σπήλαιο στο οποίο φέρεται να συνέγραφε τα έργα του, βρίσκεται σε ειδυλλιακή τοποθεσία συντείνοντας στην έμπνευσή του.

Το νησί του Τεύκρου, του Αίαντα και του Τελαμώνα, κατοικείται αδιαλείπτως από την 6η χιλιετία π.Χ. και σε αυτό συνηγορούν πληθώρα από αντικείμενα ευρεθέντα κατά τη διάρκεια αρχαιολογικών ανασκαφών. Είτε πρόκειται για αιχμές βελών από οψιανό, λίθινα εργαλεία, κοσμήματα, είτε για βραχιόλια, μεγάλη λεπίδα από πυριτόλιθο, κ.ά. που ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια ανασκαφών στα Περιστέρια και στον Άγ.Νικόλαο Λεμονιών, εκτιθέμενα στο αρχαιολογικό μουσείο του νησιού.

Η είσοδος του σπηλαίου βρίσκεται σε υψόμετρο 115 μέτρα επάνω

από την επιφάνεια της θάλασσας, στον όρμο των Περιστεριών. Έχει συνολικά μήκος περί τα 47 μέτρα και διαθέτει οφιδοειδή διάταξη ως προς τους θαλάμους του, όπως επιγραμματικά έχει χαρακτηρισθεί από τους αρχαιολόγους.

Στο σπήλαιο αυτό επιμαρτυρούν ότι αποσυρόταν ο μεγάλος τραγικός ποιητής, χρησιμοποιώντας το ως «ερημητήριο» και ως ποιητικό εργαστήριο, 4 αρχαίοι συγγραφείς, πέραν των ευρημάτων που συνιστούν ένδειξη περί αυτού του

γεγονότος. Εντός του σπηλαίου, η αρχαιολογική σκαπάνη ανέδειξε αξιόλογα ευρήματα που

συνηγορούν στο γεγονός ότι το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε και για λατρευτικούς σκοπούς.

Ευρέθη επίσης ένας ρωμαϊκός σκύφος, διακοσμημένος με σκηνές υπαίθριας λατρείας του θεού-προστάτου του δράματος, Διονύσου, πρωταγωνιστού στις «Βάκχες» γεγονός το οποίο ενισχύει την άποψη ότι το σπήλαιο ήταν ησυχαστήριο του μεγάλου τραγικού. Στο σημείο αυτό να επισημάνουμε ότι Διόνυσος και Ευριπίδης συλλατρεύονταν στην Σαλαμίνα.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ